Mặc dù là một cường quốc kinh tế phát triển mạnh mẽ, Nhật Bản lại có vấn đề về bất bình đẳng giới. Trong vấn đề phân biệt đối xử với phụ nữ, có rất nhiều hành vi quấy rối tình dục, một trong số đó là chikan(ちかん), hay còn gọi là lạm dụng tình dục.
Bài viết của tác giả Sandra trên Hapa’s Japan, một blog văn hóa về Nhật Bản với trọng tâm mang đến một cái nhìn khác về Nhật Bản – từ một người không hoàn toàn từ bên ngoài, nhưng cũng không hoàn toàn từ bên trong.
Hồi tháng 4/2021, khi tôi đang đi chạy bộ, một anh chàng lạ mặt cố tình chạm vào chân tôi và đưa ra những lời lẽ khiếm nhã. Đừng kết luận vội, hãy nghe tôi giải thích tình hình trước đã. Nghiêm túc mà nói, hiện giờ tôi hoàn toàn ổn và không cảm thấy bị đả kích gì cả. Thay vào đó, nó khiến tôi suy ngẫm và muốn nghiên cứu về những vấn đề của Nhật Bản. Đầu tiên hãy để tôi kể về tình huống đã xảy ra.
Tôi luôn tập thể dục vào mỗi buổi sáng trước khi đi làm. Một ngày nọ, khoảng 5 phút sau khi chạy bộ, tôi cần sang đường và phải đứng chờ đèn đỏ kéo dài 30 giây. Tôi muốn duỗi tay ra nhưng lại thấy có ai đó đang tiến gần đến mình nên quyết định đứng dịch ra một chút rồi vung tay về phía sau. Bỗng tôi nghe thấy người đó nói chuyện rất gần tai mình nhưng tôi không quan tâm những lời nói này, chỉ tự hỏi vì sao người ta lại đến gần mình như vậy. Giọng nói lại cất lên khiến tôi phải quay lại và thấy chàng trai khoảng chừng 20-30 tuổi chạm và nắm nhẹ vào phần đùi dưới của tôi. Tôi lùi lại ngay lập tức. Anh ta cười rồi bỏ chạy khi đèn chuyển sang màu xanh. Ghê quá.
Tôi không thực sự chắc chắn điều gì đã xảy ra vào lúc đó, vì vậy tôi chạy tiếp và tiếp tục ngày của mình như bình thường. Sau khi nghĩ lại, tôi nhận ra anh ta nói rằng: “Có cái gì trong chiếc quần ngắn đó thế?” (あ の ズ ボ ン に 何 入 っ て る).
Luôn có ai đó đang nhìn
Bị thôi thúc tìm hiểu sâu hơn về chikan
Tôi gần như quên đi sự việc vào ngày hôm đó, nó cũng không làm tôi buồn bực. Nhưng rồi ngày tháng trôi qua, tôi lại bắt đầu suy nghĩ. Tôi chưa từng nghĩ mình sẽ thành ‘mục tiêu’ của quấy rối tình dục. May mắn thay, tôi chỉ coi nó là một sự cố nhỏ. Tôi không nói với ai vì tôi thấy mình không sao, không buồn hay cảm thấy bị xúc phạm hoặc chịu tổn thương. Tuy nhiên, nó thực sự là một loại đụng chạm không mong muốn. Và nó khiến tôi rất băn khoăn và quan tâm sâu sắc về tình trạng tổng quan ở Nhật Bản.
Có bao nhiêu phụ nữ khác ở Nhật Bản đã từng bị quấy rối tình dục, từ sự cố tồi tệ nhất cho đến những sự cố nhỏ như của tôi? Bất kể con số là bao nhiêu, điều đó là không thể chấp nhận được. Sự thật rất đáng buồn là quấy rối tình dục đối với phụ nữ vẫn còn rất phổ biến.
Nhật Bản an toàn đến mức nào?
Vâng, trước hết. Tỷ lệ tội phạm ở Nhật Bản cực kỳ thấp. Nhật Bản được coi là một quốc gia cực kỳ an toàn: Tỷ lệ giết người thấp; Không có bạo lực súng; Tỷ lệ trộm cướp thấp. Thậm chí tỷ lệ các cuộc tấn công tình dục cũng thấp.
Tỉ lệ giết người cố ý. Đúng vậy, số liệu đã cũ. Nhưng số liệu mới nhất tôi tìm được là vào năm 2017 và nó cũng nói lên điều mà tôi muốn truyền đạt.
Tỉ lệ bạo lực đối với phụ nữ. Nguồn: Rei Ando của Đại học Cornell
Tôi cảm thấy rất may mắn khi được sống ở một đất nước an toàn, nơi tôi có thể để điện thoại trong túi quần sau mà không sợ bị ‘thó’ mất, cũng không cần lo lắng về việc mình có nguy cơ bị bắn khi ra đường mỗi ngày.
Tuy nhiên, đây không phải là lời bào chữa cho vấn nạn quấy rối tình dục ở Nhật Bản. Đối với bài đăng này, tôi sẽ tập trung vào chikan, nhưng rõ ràng là có những kiểu quấy rối tình dục và bạo lực tình dục khác cũng đang tồn tại.
Sự thật thú vị:
Bạn có biết tại sao bạn không thể tắt âm thanh của camera điện thoại Nhật Bản không? Ngay từ những năm 2000, các công ty điện thoại di động Nhật Bản đã yêu cầu phải có âm thanh phát ra trên điện thoại di động mỗi khi chụp ảnh “để ngăn chặn việc quay phim bí mật hoặc các vấn đề riêng tư khác”. Về cơ bản, lý do chính là có những kẻ đáng sợ chụp ảnh váy của các cô gái. Thật kinh khủng!
Thống kê về chikan
Tôi đã cố gắng tìm số liệu thống kê chính xác về chikan, nhưng tôi không cảm thấy thoải mái lắm khi đăng số liệu về số người đã phải trải qua nó. Tôi thấy các cuộc khảo sát đưa ra các con số nằm trong khoảng từ 9% đến hơn 80% (phạm vi khảo sát trong khoảng từ 100 đến hàng nghìn). Tuy nhiên, với mức độ phổ biến của các bài báo, tin tức và giai thoại, tôi khá tin rằng nó chiếm hơn 50%.
NHK công bố rằng khoảng 70% phụ nữ (cuộc khảo sát do “We too Japan” thực hiện với khoảng 12.000 người từ 15-49 tuổi sống ở khu vực đô thị Tokyo vào năm 2018). Họ cũng có một số thống kê sau đây.
Trải nghiệm quấy rối nơi công cộng. Nguồn: khảo sát của We Too Japan
Có cách nào để giải quyết vấn nạn này không?
Cái khó nhất của chikan là khó chứng minh. Ví dụ, trong trường hợp của tôi, người đàn ông đó không làm tôi bị thương. Không có bằng chứng cho việc đó. Hơn nữa, tôi sẽ không thể xác định được anh ta trong một bức ảnh vì sự việc xảy ra quá nhanh. Và như vậy, anh ta đã thành công.
Còn bao nhiêu phụ nữ khác gặp sự cố như vậy mà không có bằng chứng thì tôi không biết. Bất kể đó là một phụ nữ hay một tỷ phụ nữ, nó luôn là quá nhiều. Tất nhiên cũng có nạn nhân là nam giới, nhưng chủ yếu là phụ nữ.
Số người tự nguyện với đối phương. Kết quả trên khiến tôi muốn khóc. Nguồn: khảo sát của We Too Japan
Cách tốt nhất để Nhật Bản vượt qua điều này là bắt được thủ phạm. Sau một số nghiên cứu, “mẹo” phổ biến khi chikan diễn ra là tạo hiện trường và cố gắng chụp lại bằng chứng.
Lời nhắn nhủ
Hiện tại, tôi hy vọng mình đang làm điều đúng đắn và không ngăn cản việc bạn chọn đến thăm đất nước tuyệt vời này. Quấy rối tình dục phổ biến ở khắp mọi nơi, thật không may là vậy. Nhưng việc tiếp tục thảo luận và nâng cao nhận thức là điều quan trọng. Đây chỉ là một trong những cách để chống lại lạm dụng tình dục. Thảo luận cởi mở về vấn đề này là điều mới mẻ đối với tôi, vì vậy, vui lòng đưa ra phản hồi, chia sẻ ý kiến hoặc nhận xét. Lưu ý thêm, tôi hy vọng tôi không xúc phạm bất kỳ ai – nếu tôi làm vậy, đó không phải là cố ý.
Theo Doanh nghiệp và Tiếp thị
