Nhiều người dân đến đổ xăng tại các cây xăng ở TP.HCM rất bất ngờ khi các loại xăng mà các doanh nghiệp (DN) đang kinh doanh có giá cao hơn từ 1.130 – 3.040 đồng/lít so với giá cơ sở được liên bộ Công Thương – Tài chính công bố.
Đáng chú ý, mức chênh lệch giữa các loại xăng phổ biến RON95-III so với các loại xăng RON95-V và RON97-V đã tăng mạnh lên đến gấp đôi so với thời điểm trước.
Chênh lệch giữa các loại xăng tăng mạnh
Thường xuyên đổ xăng tại cây xăng của Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) trên đường Hai Bà Trưng (quận 1), bà Nguyễn Thị Hoa rất bất ngờ khi thấy loại xăng bà mua có mức giá cao hơn 1.130 đồng/lít so với giá xăng đã giảm vào kỳ điều hành mới đây. Trao đổi với nhân viên cây xăng, bà Hoa được giải thích cây xăng này chỉ bán xăng RON95-V có mức giá cao hơn các loại xăng khác và không bán xăng RON95-III.
So với thời điểm tháng 6-2022, giá xăng RON95-V mà hệ thống này đang kinh doanh đã có mức chênh lệch tăng gần gấp đôi xăng RON95-III, lên 1.130 đồng/lít (thay vì 600 đồng/lít như trước đó). Tương tự, mức chênh lệch giữa dầu DO 0,05S-II và DO 0,001S-V cũng đã tăng lên 1.980 đồng/lít tại các cây xăng của hệ thống này. Phía Petrolimex cho biết các cây xăng của DN này tại TP.HCM đã chuyển đổi sang kinh doanh các loại xăng có tiêu chuẩn khí thải cao.
Trong khi đó, tại cửa hàng xăng dầu số 13 của Công ty CP Nhiên liệu Sài Gòn (Công ty CP xăng dầu và dịch vụ hàng hải S.T.S làm đầu mối), xăng RON97-V cũng chênh lệch rất cao so với RON95-III lên 3.040 đồng/lít (thay vì 1.220 đồng/lít vào tháng 6).
Giám đốc một DN bán lẻ xăng dầu cho biết xăng “xịn” RON97-V không phải là loại xăng phổ biến trên thị trường nên không phải chịu sự điều hành giá định kỳ của liên bộ. Do có giá cao hơn, DN kỳ vọng chiết khấu tốt hơn nên phía DN bán lẻ cũng muốn kinh doanh. Tuy nhiên, khi trao đổi, phía đầu mối không cung cấp đại trà mà chỉ bán cho một số hệ thống.
Xăng “không phổ biến” gây bất lợi cho khách
Ông Võ Văn Tân – chủ tịch HĐQT Petrolimex Sài Gòn – cho biết các loại xăng dầu mà Petrolimex Sài Gòn đang kinh doanh là xăng cao cấp, nhằm thay thế dần các loại xăng tiêu chuẩn khí thải thấp. Theo nghị định 95, các mặt hàng xăng dầu Nhà nước công bố giá cơ sở là những mặt hàng xăng dầu “được tiêu dùng phổ biến trên thị trường” như RON95-III, E5 RON92, DO 0,05S- II…
Với các mặt hàng không phổ biến mà Petrolimex đang kinh doanh gồm xăng RON95-V, DO 0,001S-V…, để thực hiện quyết định 49 (lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với các xe ô tô, mô tô hai bánh sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới), phía Petrolimex được quyền tự quyết giá. Cơ cấu tính giá cơ sở các mặt hàng xăng dầu này tương tự như các mặt hàng xăng dầu Nhà nước công bố giá cơ sở.
Theo đó, mức chênh lệch giá bán giữa các mặt hàng mà phía Petrolimex được quyết định giá và các mặt hàng do Nhà nước công bố được tính dựa trên chênh lệch giá thế giới, chênh lệch premium (phụ phí trả cho nhà cung cấp trong hợp đồng nhập khẩu) giữa các sản phẩm và chênh lệch chi phí bán lẻ theo kết quả kiểm toán độc lập so với định mức Nhà nước quy định. “Mức chênh lệch được xác định theo chu kỳ phù hợp với chu kỳ thu thập thông số đầu vào do DN quyết định”, vị này nói.
Trong khi đó, lãnh đạo một DN đầu mối xăng dầu cho biết do chi phí và phụ phí nhập khẩu biến động mạnh dẫn đến mức chênh lệch giữa các loại xăng cũng thay đổi. Tuy nhiên, theo vị này, với những DN có vị trí thống lĩnh thị trường, có số lượng cây xăng và thị phần cao nhưng không bán các mặt hàng xăng dầu phổ biến sẽ gây bất lợi cho khách hàng khi không có nhiều sự lựa chọn.
Xe “cùi” đổ xăng “xịn” có hiệu quả?
Trả lời Tuổi Trẻ về việc dùng các loại xăng dầu có tiêu chuẩn khí thải mức 5 (Euro 5) cho các loại xe máy, xe hơi có động cơ áp dụng tiêu chuẩn khí thải dưới mức 5 có mang lại hiệu quả, đại diện Petrolimex cho rằng việc dùng xăng dầu chất lượng mức 5 sẽ mang lại hiệu quả tối ưu đối với xe có động cơ được thiết kế để đạt tiêu chuẩn khí thải mức 5.
Với xe cũ hơn, có thiết kế của động cơ chưa đạt tiêu chuẩn khí thải mức 5 và chưa có bộ lọc xúc tác khí thải động cơ, hiệu quả xử lý khí thải động cơ “chưa đạt được mức tối ưu như loại xe có động cơ đạt tiêu chuẩn khí thải mức 5”.
Tuy nhiên, phía Petrolimex cho rằng khi sử dụng các loại nhiên liệu chất lượng cao (xăng RON95-V và dầu DO 0,001S-V), khí thải của động cơ đều giảm thiểu được lượng khí thải độc hại và tăng hiệu quả bảo vệ môi trường bởi yêu cầu kỹ thuật của các loại xăng dầu mức 5 đều cao hơn hẳn so với các loại xăng dầu mức thấp hơn.
Tuổi Trẻ
