Miễn phí trước bạ được xem là động thái mang tính hỗ trợ đầu tiên để hướng người tiêu dùng đến việc mua và sử dụng xe điện. Tuy nhiên, sẽ còn cần nhiều giải pháp mang tính đồng bộ hơn nữa để biến dòng xe này trở nên phổ thông tại Việt Nam.
Xe điện được miễn phí trước bạ trong 3 năm
Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 10/2022/NĐ-CP về lộ trình ưu đãi lệ phí trước bạ cho ôtô điện chạy pin trong 5 năm. Theo đó, ôtô điện chạy pin có mức nộp lệ phí trước bạ lần đầu là 0%, thời hạn áp dụng trong vòng 3 năm, bắt đầu từ ngày 1 tháng 3. Trong vòng 2 năm tiếp theo, tức từ ngày 1/3/2025, mức nộp lệ phí trước bạ lần đầu của xe điện được điều chỉnh thành 50% mức thu đối với ôtô chạy xăng, dầu có cùng số chỗ ngồi.
Ngoài ra, ngày 12/1 vừa qua Quốc hội thông qua dự thảo giảm mức thuế thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với ôtô điện chạy pin, cùng bắt đầu áp dụng từ ngày 1/3 tới đây.
Trước thời điểm quy định mới có hiệu lực, lệ phí trước bạ dành cho xe điện ở mức 10-12% tuỳ địa phương, tương đương các dòng xe sử dụng động cơ đốt trong.
VinFast giới thiệu xe điện VF 8 – khi đó mang tên VF e35 tại triển lãm Los Angeles Auto Show (tháng 11/2021).
Chính sách đưa ra được xem là kịp thời trong bối cảnh thị trường xe điện bắt đầu nhen nhóm hình thành tại Việt Nam. Cho đến nay, mới chỉ có 2 mẫu xe điện chính thức ra mắt tại Việt Nam là Porsche Taycan (giá từ 4,76 tỷ đồng) và VinFast VF e34 (giá 690 triệu đồng). Tuy nhiên trong năm 2022, sẽ có thêm một số cái tên mới về nước, điển hình như mẫu EV6 của Kia vào giữa năm hay bộ đôi VF 8 và VF 9 của VinFast và cuối năm. Mercedes-Benz cũng hé lộ thông tin về việc sẽ đưa các dòng xe điện của hãng, trong đó có mẫu sedan đẳng cấp nhất là EQS về Việt Nam.
Như vậy, 2022 có thể được xem là năm bản lề quan trọng trong việc hình thành thị trường xe điện tại Việt Nam khi mà ở nhiều nước trên thế giới, thị trường này đã bắt đầu bước vào giai đoạn bùng nổ.
Người dùng xe điện được hưởng lợi, nhưng chưa nhiều
Miễn phí trước bạ giúp người dùng tiết kiệm được một khoản kha khá khi mua xe điện so với xe sử dụng động cơ đốt trong. Chẳng hạn với mẫu xe điện VF e34 có giá niêm yết 690 triệu đồng, chi phí lăn bánh của xe có thể giảm 69-82,8 triệu đồng, tuỳ địa phương. Với mẫu xe tiền tỷ như Porsche Taycan, giá lăn bánh tại Hà Nội của xe có thể giảm từ 571 triệu đến cả tỷ đồng đối với các phiên bản cao cấp.
Tuy nhiên, nếu chỉ giảm phí trước bạ thì trong suốt năm 2021, người dùng cũng chứng kiến hàng loạt nhà sản xuất ô tô lớn “chịu chơi” giảm 50-100% phí trước bạ cho hàng loạt mẫu xe để kích thích mua sắm.
“Hầu hết các mẫu xe điện đều có giá bán cao hơn xe dùng nhiên liệu truyền thống. Do đó, việc giảm phí trước bạ chưa chắc đã giúp các mẫu xe này cân bằng lợi thế về giá so với xe xăng. Hiện chỉ có VinFast sử dụng mức định giá xe điện tương đương với xe xăng. Tuy nhiên khi xe điện được giảm phí trước bạ, nhà sản xuất xe xăng cũng có thể ‘cắt máu’ để làm điều tương tự khi cần thiết. Khi đó, lợi thế về giá của xe điện không còn”, ông Cao Ngọc Tuấn – người có nhiều năm theo dõi thị trường ô tô cho biết.
Porsche Taycan là mẫu xe điện hạng sang hiếm hoi cập bến thị trường Việt Nam.
Ông Tuấn cho biết, để hỗ trợ cho xe điện, nhiều thị trường lớn đưa ra hàng loạt giải pháp đồng bộ. Chẳng hạn, Mỹ và Trung Quốc đều có các các khoản tiền hỗ trợ trừ thẳng vào giá bán cho mỗi chiếc xe điện bán ra. Với Mỹ, mỗi xe điện bán ra đều được hỗ trợ 7.000 USD, cho đến khi nhà sản xuất đạt được mức doanh số nhất định. Hiện xe của Tesla không còn nhận được gói ưu đãi này do đã bán đủ hạn mức nhận hỗ trợ. Đó cũng là một phần lý do khiến các mẫu xe của hãng liên tục tăng giá trong năm 2021. Trong khi đó, Trung Quốc không dựa vào doanh số mà đưa ra thời hạn dừng hỗ trợ là hết năm 2023.
Tại một số thị trường khác, ô tô điện nhận được hàng loạt ưu tiên như đỗ xe miễn phí tại một số địa điểm gửi xe công cộng, được phép đi vào làn dành cho phương tiện ưu tiên vv…
Hạ tầng sạc mới là yếu tố quyết định
Thực tế, 2 yếu tố khiến người dùng quan tâm nhất trong việc sử dụng xe điện chính là phạm vi hoạt động của xe và hạ tầng sạc.
Trong khi phạm vi hoạt động của xe là thứ chưa thể cải thiện ngay, còn phụ thuộc vào công nghệ bên ngoài thì rõ ràng, điều người dùng quan tâm hàng đầu ở thị trường trong nước chính là trạm sạc.
“Với đặc thù của các đô thị Việt Nam, việc lắp đặt hệ thống trạm sạc tại nhà với garage đủ rộng, đường điện riêng (hoặc phải nắn dòng) cho xe điện là không phù hợp với đa số người dùng. Do đó, muốn xe điện được phổ cập thì hệ thống trạm sạc công cộng phải phát triển đủ tốt”, ông Tuấn chia sẻ.
Hệ thống trạm sạc của VinFast
VinFast cho biết đã xây dựng hệ thống trạm sạc với 40.000 cổng sạc trong năm 2021 và sẽ nâng lên thành 150.000 vào cuối năm 2022. Đây là con số tương đối “khổng lồ” chỉ sau 2 năm phát triển. Chủ xe VinFast có thể phần nào yên tâm với hệ thống trạm sạc này. Tuy nhiên, khi một số hãng xe khác muốn đưa xe điện về Việt Nam, câu chuyện sẽ ra sao vẫn còn là một ẩn số? VinFast chưa cung cấp thông tin về việc hãng có chia sẻ hạ tầng sạc hay không.
Chỉ đến khi việc sạc một chiếc xe điện ở các trạm sạc công cộng trở nên tương đối thuận tiện, thị trường này mới có khả năng phát triển mạnh. Cũng cần phải lưu ý rằng ‘hạ tầng sạc” là yếu tố quan trọng, chứ không chỉ là trạm sạc. “Các hãng xe điện thường rỉ tai người dùng rằng họ chỉ việc đem xe đến trạm, cắm sạc và thưởng thức một ly cà phê, hoặc đọc vài chục trang sách là đã có thể lấy xe và tiếp tục di chuyển. Tuy nhiên, uống cà phê ở đâu, đọc sách ở đâu cũng là vấn đề. Không lẽ tự mang cà phê đi theo xe, sau đó đứng dưới trời nắng 35-37 độ tại các bãi đỗ xe để ‘thưởng thức’ cà phê”, ông Tuấn đặt câu hỏi. Do đó, việc phát triển “hạ tầng” đi kèm các trạm sạc cũng là điều cần được tính đến.
Tuy nhiên, theo ông Tuấn việc cơ bản nhất vẫn là người dùng cần thay đổi thói quen. “Chắc chắn việc sạc xe điện sẽ phiền phức hơn so với đổ xăng. Ngay cả với những công nghệ sạc siêu nhanh hiện nay thì người dùng sẽ vẫn mất nhiều thời gian hơn so với đổ xăng. Do đó, họ cần hình thành những thói quen mới, có thể là phải căn chỉnh cả thời gian di chuyển cũng như một vài yếu tố khác để sử dụng xe điện”.
Tuy nhiên, cần khẳng định xe điện gần như sẽ là xu hướng tất yếu trong tương lai. Các bài toán sẽ được giải dần dần, đặc biệt là khi số lượng người sử dụng ngày một nhiều lên, giống với các thị lớn khác hiện nay.
Theo Nhịp sống kinh tế
