Có lẽ đa phần giới đầu tư tài chính đều đã quen với “Thị trường con gấu – bear market”, hay “Thị trường bò tót – bull market”, tuy nhiên, trong thời điểm hiện tại khi có quá nhiều luồng thông tin trái chiều, nhà đầu tư nước ngoài cũng như tại Việt Nam đang phải đau đầu với một thị trường còn phức tạp hơn – “Thị trường răng cưa”, hay còn gọi là “Choppy Market”.
Với mục đích hỗ trợ nhà đầu tư tìm ra chiến lược giao dịch hiệu quả nhất trong bối cảnh thị trường biến động mạnh, CTCP Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE: HCM) thực hiện tổ chức hội thảo trực tuyến C2C – Connecting to Customers vào ngày 28.07.2022.
Chúng tôi đã có bài phỏng vấn với bà Vũ Thị Thu Thủy – Giám đốc Bộ phận Thông tin & Nhận định thị trường, Khối Khách hàng Cá nhân của HSC về chương trình này.
Bà có thể chia sẻ về đặc điểm nhận dạng “Thị trường răng cưa – Choppy Market”?
Bà Vũ Thị Thu Thủy: Đặc điểm nhận dạng của “Thị trường răng cưa” hay “Choppy Market” là một giai đoạn giao dịch không có xu hướng rõ ràng, với yếu tố biến động giá lớn và khó lường trước sự tồn tại cùng lúc của nhiều nguồn thông tin trái chiều với mức tác động ngang bằng nhau.
Một ví dụ điển hình là Thị trường chứng khoán Mỹ trong nửa cuối 2015 – nửa đầu 2016 đã chứng kiến một giai đoạn giá mở rộng biên độ biến động với tốc độ đảo chiều nhanh, cho thấy các dấu hiệu của “Thị trường răng cưa” xảy ra ở cả ba chỉ số chính. Điều này bắt nguồn từ việc bên bán liên tục lo sợ về những tin tức tiêu cực liên quan tới tỷ giá, thị trường Trung Quốc và giá dầu; trong khi bên mua kỳ vọng đây chỉ là giai đoạn điều chỉnh sau đó sẽ “break đỉnh” và tiếp tục đà tăng. Cả hai bên gấu và bò đều không nhường nhau, dẫn đến những phiên giao dịch với cây nến hoặc râu nến dài xảy ra ‘như cơm bữa’. Điều này khiến không ít nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm liên tục lỗ, cho dù họ có chọn vị thế mua (long) hay bán (short)
Mô hình “thị trường răng cưa” cũng đã diễn ra trong 2022 khi VN-Index liên tục test quanh ngưỡng 1,500 điểm. Bên mua đánh cược vào sự hồi phục của nền kinh tế và mức tăng trưởng ấn tượng của doanh nghiệp, trong khi bên bán lo ngại các tác động đến từ rủi ro lạm phát và địa chính trị diễn ra trên toàn thế giới.
Đâu là những sai lầm phổ biến khi giao dịch trong “thị trường răng cưa”, thưa bà?
Rất khó để giao dịch hiệu quả trong “thị trường răng cưa”, và cũng rất dễ mắc phải ba kiểu sai lầm kinh điển:
Đầu tiên là tâm lý FOMO (Fear Of Missing Out – nỗi sợ bị bỏ rơi), khi nhà đầu tư phản ứng chậm đã bỏ lỡ những phiên bắt đáy, nhưng sợ mất cơ hội nên vội vàng mua vào. Kết quả là thị trường đảo chiều đột ngột, và họ trở thành những người “đu đỉnh”.
Thứ hai là tâm lý “gồng lãi”, thường xảy đến với các nhà đầu tư may mắn vào đúng sóng, nhưng lại không chịu chốt lời, nuôi hi vọng thị trường sẽ tăng và tăng mãi. Kết quả là thị trường đảo chiều đột ngột và bào mòn hết số lãi.
Thứ ba là tâm lý “gồng lỗ”, xảy đến với nhiều nhà đầu tư lỡ “ôm” cổ phiếu khi thị trường giảm điểm, và quyết không cắt lỗ. Kết quả là thị trường tiếp tục giảm sâu, và khoản lỗ càng ngày càng khổng lồ.
Vậy chiến lược nào để có thể “chinh phục” thị trường răng cưa?
Đáng buồn nhất là khi nhà đầu tư “lời không chốt”, và “lỗ ngồi gồng”, khiến sai lầm nối tiếp sai lầm, biến lãi thành lỗ, biến lỗ ít thành lỗ nhiều.
Làm cách nào để đánh bại “thị trường răng cưa”? Câu trả lời đó là rút lui khỏi nó, đặc biệt nếu nhà đầu tư không có một tâm lý vững, một cái đầu lạnh và khả năng phản ứng quyết đoán. Tuy nhiên, với những nhà đầu tư “có nghề” và sẵn sàng chịu rủi ro, thì một chiến lược hữu hiệu đó là giao dịch trong biên dao động của chỉ số tương quan sức mạnh RSI (Relative Strength Indicator). Ngoài ra, cần phải có tính kỷ luật cao khi giao dịch ngắn hạn – có nghĩa là sẵn sàng chốt lời khi giá đạt mục tiêu, và cắt lỗ (stop loss) khi giá biến động bất ngờ theo chiều tiêu cực.
HSC khuyến nghị những ngành/cổ phiếu nào có khả năng chiến thắng “thị trường răng cưa” trong 6 tháng cuối 2022?
Trước hết, cần khẳng định là có những chiến lược đầu tư bất chấp xu hướng thị trường, ví dụ như chiến lược đầu tư tích sản. Bên cạnh đó, chiến lược đầu tư dài hạn cũng được khuyến nghị khi thị trường đã điều chỉnh sâu, nhiều cổ phiếu trở nên rẻ, có mức biên an toàn rộng so với định giá.
Các ngành được chúng tôi đánh giá cao trong 6 tháng cuối 2022 là các nhóm ngành được dự báo tăng trưởng cao nhờ sự hồi phục của kinh tế (tiêu dùng, bán lẻ, dịch vụ lữ hành…) và các nhóm ngành mang tính phòng thủ, trả cổ tức cao như tiện ích công (điện, nước), bảo hiểm, bất động sản khu công nghiệp…
Hội thảo trực tuyến C2C được HSC tổ chức vào 15h30 ngày 28/07/2022 tới đây sẽ khai thác chủ đề: “Lãi không chốt, lỗ đừng gồng – Chiến lược giao dịch trong Choppy Market” với mong muốn giúp nhà đầu tư hiểu hơn về thị trường răng cưa, đồng thời tìm kiếm những chiến lược và cơ hội đầu tư phù hợp trong giai đoạn sắp tới.
Chuỗi hội thảo “Connecting to Customers” được HSC tổ chức định kỳ hằng tháng/ quý nhằm kết nối nhà đầu tư với lãnh đạo các doanh nghiệp và các chuyên gia phân tích, tư vấn của HSC.
