Ngày 5-11, Tổng thống Joe Biden cùng hai cựu tổng thống Barack Obama và Donald Trump đều chọn có mặt ở Pennsylvania, một trong những bang quyết định cuộc chạy đua kiểm soát Thượng viện trong đợt bầu cử giữa kỳ 8-11 tới.
So găng vào Thượng viện
Chiều 5-11, Tổng thống Joe Biden hội ngộ với cựu tổng thống Barack Obama trong cuộc vận động ủng hộ hai ứng viên Dân chủ ở thành phố Philadelphia, bang Pennsylvania. Ông John Fetterman đang tranh ghế thượng nghị sĩ và ông Josh Shapiro tranh cử ghế thống đốc bang.
“Pennsylvania, các bạn có lựa chọn giữa một bên là các chính trị gia sẵn sàng hứa hẹn và làm tất cả mọi thứ để nắm lấy quyền lực và một bên là những người thấy và quan tâm đến bạn và chia sẻ giá trị của bạn”, ông Obama nói với người ủng hộ trong màu áo xanh, màu của Đảng Dân chủ.
Đối trọng với họ là cựu tổng thống Donald Trump ủng hộ các ứng viên Cộng hòa ở thành phố Latrobe, cũng thuộc bang Pennsylvania. Ông Mehmet Oz đang tranh cử ghế thượng nghị sĩ, đối đầu trực tiếp với ông Fetterman.
Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố với người ủng hộ: “Nếu muốn ngăn đất nước bị tàn phá và cứu lấy “Giấc mơ Mỹ”, hãy bỏ phiếu cho Đảng Cộng hòa vào ngày 8-11 trong một làn sóng đỏ khổng lồ”. Màu đỏ là màu tượng trưng cho Đảng Cộng hòa.
Cựu tổng thống Donald Trump tại sự kiện vận động tranh cử ủng hộ các ứng cử viên Đảng Cộng hòa ở Latrobe, Pennsylvania, ngày 5-11-2022 – Ảnh: REUTERS
Bang Pennsylvania sẽ là một trong những bang chủ chốt quyết định đảng nào kiểm soát Thượng viện. Bang này cũng sẽ trở thành tâm điểm chính trị trong hai năm tới, đặc biệt nếu hai ông Biden và Trump đối đầu một lần nữa trong cuộc đua vào ghế tổng thống vào năm 2024.
Quyền kiểm soát Thượng viện đang nằm trong tay một số bang quan trọng gồm Georgia, Nevada, Arizona, Wisconsin và Pennsylvania.
Trang Politico dự đoán Đảng Cộng hòa nhiều khả năng sẽ lấy lại quyền kiểm soát ở Hạ viện, hiện do Đảng Dân chủ kiểm soát. Trong khi đó, cuộc đua ở Thượng viện vẫn chưa ngã ngũ.
Trong ngày 5-11, một cựu tổng thống Mỹ khác cũng có mặt để vận động cử tri, ủng hộ ứng viên Đảng Dân chủ nhưng ở bang khác.
Ông Bill Clinton xuất hiện trong cuộc vận động của bà Kathy Hochul trong cuộc đua giành ghế thống đốc với ứng cử viên Lee Zeldin. Một ngày trước đó, Phó tổng thống Kamala Harris cũng tham gia cuộc vận động cho bà Hochul tại New York.
Cử tri quan tâm kinh tế
Theo Đài CNN, các vấn đề kinh tế là mối quan tâm hàng đầu của hầu hết cử tri trước cuộc bầu cử năm 2022. Ngoài ra, nhiều người cũng lo lắng về nền dân chủ của Mỹ.
Tuy nhiên, các ưu tiên cao nhất của cử tri vẫn bị chia rẽ theo đường lối đảng phái, trong đó quyền phá thai tiếp tục là điểm cộng của Đảng Dân chủ, trong khi Đảng Cộng hòa tập trung mạnh vào lạm phát.
Sự quan tâm về các vấn đề khác, từ chính sách về súng đạn đến nhập cư cũng bị phân cực tương tự. Vấn đề về COVID-19 hầu như vắng bóng trong năm nay.
Bầu cử giữa kỳ được xem như thước đo về sự ủng hộ của người dân với kết quả điều hành chính phủ của Tổng thống Biden nói riêng và Đảng Dân chủ nói chung, trong gần hai năm qua.
Đảng Dân chủ đang chiếm đa số ở Hạ viện và Thượng viện, tuy nhiên có một xu hướng phổ biến là đảng cầm quyền thường thất bại hoặc mất nhiều ghế trong các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.
Với tỉ lệ Dân chủ 220 – Cộng hòa 212 ghế hiện nay tại Hạ viện, Đảng Cộng hòa cần giữ nguyên được số ghế hiện tại và giành thêm sáu ghế nữa để kiểm soát lại Hạ viện. Đây là kịch bản nhiều khả năng xảy ra.
Tại Thượng viện, Đảng Dân chủ đang giữ 50 ghế và Đảng Cộng hòa 50 ghế. Theo Hiến pháp Mỹ, do phó tổng thống là chủ tịch Thượng viện, nên Dân chủ nắm đa số mong manh tại Thượng viện Mỹ vì lá phiếu của phó tổng thống sẽ mang tính phá thế cân bằng.
Trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2022, Đảng Dân chủ đang có lợi thế hơn trong cuộc đua ghế Thượng viện. Trong số 35 ghế thượng nghị sĩ bầu lại lần này, Đảng Dân chủ có 14 ghế phải bầu lại, còn phe Cộng hòa bầu lại 21 ghế.
Trên toàn nước Mỹ, Đảng Dân chủ đang khuyến khích cử tri tận dụng lợi thế của việc bỏ phiếu sớm, bằng cách bỏ phiếu qua thư hoặc tại các điểm bầu cử đã mở với hy vọng có nhiều cử tri đi bỏ phiếu.
Thống kê cho thấy đã có 34 triệu cử tri bỏ phiếu sớm trên 47 bang trên toàn quốc, theo CNN.
Hiến pháp Mỹ quy định nhiệm kỳ tổng thống dài bốn năm, nghị sĩ Hạ viện nhiệm kỳ hai năm, nghị sĩ Thượng viện nhiệm kỳ sáu năm.
Do đó, cứ mỗi hai năm, vào giữa nhiệm kỳ của tổng thống, cử tri trên khắp nước Mỹ sẽ bầu lại toàn bộ 435 ghế tại Hạ viện và 1/3 trong tổng số 100 ghế tại Thượng viện.
Ngày bầu cử giữa kỳ năm 2022 sẽ diễn ra vào ngày 8-11 tới để bầu lại tất cả 435 ghế hạ nghị sĩ, 35/100 ghế thượng nghị sĩ, 36 ghế thống đốc bang và hàng loạt cuộc bầu cử cấp chính quyền địa phương.
Tuổi trẻ
