Cho rằng đã chạm ngưỡng không thể chịu đựng thêm vì bị lỗ kéo dài, 36 doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu ở TP.HCM và các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long gửi kiến nghị tới Thủ tướng tố những bất cập trong điều hành của Bộ Công Thương, Bộ Tài chính.
Trong đơn kiến nghị gửi Thủ tướng, các doanh nghiệp cùng ký đơn cho rằng việc điều hành của Liên Bộ Công Thương – Tài chính thời gian qua có vấn đề, kéo theo những bất ổn thị trường kinh doanh xăng dầu .
Một trong những bất cập được các doanh nghiệp nêu ra chính là việc vi phạm quy định về kinh doanh xăng dầu đang diễn ra ngang nhiên trên thị trường nhưng không có ai bị xử lý.
Cụ thể, theo Nghị định 95 của Chính phủ, doanh nghiệp đầu mối và thương nhân phân phối bán xăng dầu ra không cao hơn giá bán lẻ do cơ quan nhà nước công bố. Nhưng thực tế trong quản lý, liên bộ đã để xảy ra tình trạng chiết khấu âm, để các doanh nghiệp phân phối đã tìm cách “lách” quy định để bán ra cho doanh nghiệp bán lẻ với giá cao hơn giá bán lẻ quy định bằng cách thu thêm phí vận chuyển vào một hoá đơn khác theo bảng kê của các hoá đơn xăng dầu đã xuất với chiết khấu bằng 0 đồng.
“Với cách này, khi cộng phí vận chuyển, doanh nghiệp bán lẻ phải mua vào với giá cao hơn giá bán lẻ quy định. Chúng tôi thấy, với quan điểm đè giá, chẳng hạn như giá xăng dầu theo thị trường là 20.000 đồng/lít nhưng muốn điều hành giá còn 19.000 đồng/lít và lấy đó làm thành tích quản lý thì chúng tôi cho rằng việc bất ổn sẽ còn kéo dài. Bởi từ quan điểm đó dẫn đến không tính đúng tính đủ chi phí trong giá cơ sở, dẫn đến doanh nghiệp bán lẻ phải chịu tình trạng giá mua vào cao hơn giá bán ra”, các doanh nghiệp cho hay.
Theo phản ánh của các doanh nghiệp, nếu cơ quan quản lý tính đúng, tính đủ và để doanh nghiệp có lãi đủ để duy trì hoạt động thì không bao giờ có tình trạng đứt nguồn cung như thời gian qua. Vì vậy nhất thiết cần phải thay đổi cách tính giá cơ sở cho phù hợp với tình hình mới.
“Với việc bắt buộc phải mua hàng giá cao để quy trì bán ra theo dạng này, doanh nghiệp bán lẻ xem ra bị đối xử còn tệ hơn người dân bình thường. Việc liên bộ điều hành yếu kém dẫn đến ép buộc doanh nghiệp bán lỗ là một hình thức bức tử doanh nghiệp, gây bất ổn thị trường, dẫn đến chúng tôi đặt vấn đề là bộ máy điều hành có lợi ích nhóm hay không mà làm ngơ để ép doanh nghiệp bán lẻ”, đại diện các doanh nghiệp xăng dầu phản ánh.
Các doanh nghiệp đề nghị khi kinh doanh xăng dầu chưa theo quy luật thị trường một cách hoàn toàn thì cần áp dụng chiết khấu cố định theo định mức đối với doanh nghiệp bán lẻ, tránh tình trạng “thả nổi” chiết khấu.
Các doanh nghiệp cũng cho rằng, việc trích quỹ bình ổn cũng cần xem xét loại bỏ, vì hoạt động không khách quan. Nên đưa công cụ điều tiết bằng thuế sẽ minh bạch hơn, người dân và toàn bộ doanh nghiệp cũng theo dõi được rõ ràng hơn.
Công ty TNHH Vận tải Thủy bộ Hải Hà là một trong những doanh nghiệp đang bị âm vốn khá nhiều (Ảnh: Nguyễn Bằng).
Về những bất cập của thị trường xăng dầu, ông Giang Chấn Tây – Giám đốc Công ty TNHH MTV Bội Ngọc, ở tỉnh Trà Vinh – cho rằng, kẽ hở trong điều hành lúc này chính là vị trí trung gian trong chuỗi kinh doanh xăng dầu là các thương nhân phân phối, dễ dẫn đến tiêu cực trong tích trữ xăng dầu và dễ xảy ra lợi ích nhóm.
“Theo quy định, thương nhân phân phối được mua xăng từ nhiều đầu mối, kể cả nhập khẩu lẫn trong nước. Do đó, dễ xảy ra tình trạng khi kiểm tra đầu mối thì không có hàng thật nhưng hàng sẽ nằm ở thương nhân phân phối và họ có nhiều cách để nói rằng hàng của người này, người kia”, ông Giang Chấn Tây nói.
Liên quan đến việc điều hành, cách đây ít ngày lãnh đạo Công ty Cổ phần thương mại và dịch vụ Cần Giờ cho biết, đơn vị đã gửi công văn đến Sở Công thương TP.HCM và Cục quản lý thị trường TP.HCM tố cáo không nhập được xăng dầu từ các doanh nghiệp đầu mối
Đại diện đơn vị này cho biết, công ty có 17 cây xăng và 36 đại lý nhưng thời gian gần đây thị trường trong nước và thế giới diễn biến phức tạp dẫn đến nguồn cung bị gián đoạn nên các đơn vị đầu mối đã ngừng cung cấp hàng. “Chúng tôi không còn nguồn hàng để đáp ứng duy trì hệ thống bán lẻ của công ty và có thể sẽ tạm ngưng trong thời gian sắp tới”, lãnh đạo công ty cho hay.
Ông Trần Duy Đông – Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương – cho biết, liên Bộ Công Thương – Tài chính đã thống nhất có thể điều chỉnh phụ phí, chi phí đưa xăng dầu từ 2 nhà máy lọc dầu trong nước về đến cảng để phản ánh vào giá cơ sở trong kỳ điều hành giá xăng dầu sớm nhất có thể, giúp giải quyết khó khăn và tăng lợi nhuận của doanh nghiệp xăng dầu, từ đầu mối, thương nhân phân phối, bán lẻ. Hai đơn vị cũng tác động đến chiết khấu, nâng chiết khấu các cửa hàng bán lẻ giúp tháo gỡ khó khăn cho các cửa hàng kinh doanh xăng dầu.
“Cơ quan quản lý cần tránh việc lấy thành tích khi hạ giá xăng dầu mà không biết diễn biến thị trường ra sao. Cơ quan quản lý cần hiểu tình hình của các doanh nghiệp bán lẻ. Hạ giá xăng dầu mà doanh nghiệp không còn nguồn vốn để mua xăng dầu thì làm sao mà đảm bảo được thị trường” – bà Nguyễn Thị Bích Hường – Phó Chủ tịch Chi hội xăng dầu, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa nói.
Tiền phong
