Giới đầu tư đang dành sự chú ý tới khả năng vào tháng 3, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ lần đầu tiên tăng lãi suất kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát để ứng phó lạm phát tăng cao. Phải chăng động thái này của Fed là “cú đòn gió” như cách Maradona từng ghi bàn vào lưới đội tuyển Anh?
“Lý thuyết Maradona về lãi suất” là một phép ẩn dụ mà cựu Thống đốc Ngân hàng Trung Ương (NHTW) Anh Mervyn King sử dụng nhằm chỉ ra cách thức NHTW hiện đại hoạt động.
Trong lịch sử môn thể thao vua, Maradona từng chạy 60 mét từ bên phần sân của mình để đánh bại bốn cầu thủ trước khi lừa bóng qua cầu thủ thứ năm là thủ môn để đưa trái bóng vào lưới trống của đội tuyển Anh.
Tuy nhiên, điều ảo diệu là Maradona gần như chạy một mạch trên đường thẳng. Làm thế nào bạn có thể đánh bại năm cầu thủ chỉ bằng cách chạy trên một đường thẳng? Câu trả lời là các cầu thủ Anh đã phản ứng với những gì họ kỳ vọng Maradona có khả năng làm được. Cho rằng Maradona di chuyển theo đường zic zac nên họ đã chừa khoảng không gian trống để “bắt bài” (họ nghĩ Maradona sẽ chạy vào đó và tóm lấy dễ dàng). Trái với suy nghĩ của các cầu thủ Anh, Maradona chạy một hơi theo đường thẳng.
“Chính sách tiền tệ hoạt động theo cách tương tự” – Mervyn King đặt vấn đề. Quỹ đạo của các cầu thủ Anh tượng trưng cho thị trường lãi suất, và của Maradona đại diện cho NHTW. Dáng chạy của Maradona trông như thể sắp ngoặt sang trái hoặc phải. Các cầu thủ Anh tưởng thế và hành động, trong khi ông chạy thẳng. Tương tự, khi NHTW phát đi các thông điệp, thị trường sẽ đón đầu trên cơ sở dự đoán các thông điệp này sẽ đươc thực thi. Từ đó, NHTW đạt được mục tiêu mà không cần phải thực sự làm gì.
Trong chương trình Bí mật đồng tiền phát sóng ngày 16/02, các chuyên gia đã đưa ra nhận định về dự báo Fed sẽ tăng lãi suất. Khả năng vào tháng 3 tới, Fed sẽ lần đầu tiên tăng lãi suất kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát để ứng phó lạm phát tăng cao.
Ông Phạm Lưu Hưng – Phó Giám đốc Trung tâm Phân tích và Tư vấn Đầu tư Chứng khoán SSI cho biết thị trường đang rất quan tâm tới chính sách của Fed và dự báo Fed sẽ tăng lãi suất. Gần đây, ông nhận được nhiều câu hỏi về vấn đề này. Dựa vào “Lý thuyết Maradona về lãi suất”, ông Hưng cho rằng các NHTW chỉ đưa ra các động tác giả, thị trường sẽ phản ứng rất mạnh và định giá lại theo thông tin mà NHTW đưa ra mà không cần biết có thực sự thực hiện hay không. Ở đây, thị trường đang phản ứng với kỳ vọng 100% Fed sẽ tăng lãi suất 50 điểm cơ bản.
Động thái này của Fed là tốt cho cả 2 bên vì thị trường sẽ được điều tiết theo đúng hướng để kiểm soát lạm phát, trong khi đó NHTW không cần thực hiện chính sách và vẫn còn công cụ trong tay để điều hành trong tương lại.
Ông Đinh Minh Đức – Giám đốc Đầu tư của quỹ VEOF và VIBF cho rằng thị trường đã hoàn tất định giá lại trước thông tin này, khi Fed chính thức tăng lãi suất thì thị trường sẽ chỉ giảm 1-2 phiên rồi bình thường trở lại vì mọi thứ đều nằm trong kỳ vọng. Còn trong trường hợp Fed không tăng lãi suất 7 lần như dự báo mà chỉ tăng 1-2 lần thì đó sẽ là tin tốt.
* Goldman Sachs dự báo Fed nâng lãi suất 7 lần trong năm 2022
* Quan chức Fed: NHTW có thể nâng lãi suất nhiều hơn 3 lần trong năm 2022
Yến Chi
