Tiêu thụ sản phẩm chưng cất trên toàn cầu đã bắt đầu giảm tốc do giá cao và hoạt động sản xuất và vận chuyển hàng hóa chậm lại, điều này sẽ làm giảm bớt sức nóng của giá dầu trong vài tháng tới.
Theo các chuyên gia kinh tế, việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ và các ngân hàng trung ương lớn khác tăng lãi suất sẽ khiến ngành sản xuất và vận tải hàng hóa giảm tốc hơn nữa trong nửa cuối năm 2022 và nửa đầu năm 2023.
Kết quả là sự suy giảm theo chu kỳ sẽ đẩy tăng trở lại lượng tồn trữ dầu nhiên liệu chưng cất – vốn đã cạn kiệt xuống mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ ở Bắc Mỹ, Châu Âu và Châu Á sau đại dịch và sau các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga.
Theo ước tính của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), khối lượng sản phẩm chưng cất cung cấp cho các khách hàng ở Mỹ đạt trung bình 3,86 triệu thùng mỗi ngày (bpd) trong 4 tuần kết thúc vào ngày 1 tháng 7. Theo đó, lượng sản phẩm chưng cất cung cấp giảm khoảng 100.000 thùng/ngày so với cùng kỳ năm 2021 và giảm 200.000 thùng/ngày so với cùng kỳ năm 2019.
Dữ liệu cả tháng cập nhật – chính xác hơn – hiện mới đến tháng 4, cho thấy lượng sản phẩm chưng cất cung cấp của Mỹ giảm 200.000 thùng/ngày so với năm 2021 và 300.000 thùng/ngày so với năm 2019, báo cáo của EIA cho biết.
Tăng trưởng nguồn cung sản phẩm chưng cất tương quan chặt chẽ với việc mở rộng hoạt động sản xuất theo kết quả khảo sát về quản lý mua hàng do Viện Quản lý Cung ứng (ISM) thực hiện.
Việc mở rộng sản xuất ở Mỹ đã chậm lại đáng kể, với chỉ số ISM giảm xuống 53,0 trong tháng 6 từ mức 58,8 của tháng 12/2021.
Song song đó, tăng trưởng nguồn cung sản phẩm chưng cất đã giảm tốc xuống 1,5% trong ba tháng từ tháng 2 đến tháng 4 so với cùng kỳ năm trước, giảm từ 4,1% trong giai đoạn tháng 11 đến tháng 1 và hơn 8% vào thời điểm này vào năm 2021.
Lượng tồn trữ dần ổn định trở lại
Tồn trữ sản phẩm chưng cất của Mỹ vẫn ở mức thấp nhất trong hơn 15 năm tính theo mùa vụ, nhưng sự cạn kiệt rõ ràng gần như liên tục kể từ tháng 9 năm 2020 dường như đã kết thúc vào cuối tháng 4 hoặc đầu tháng 5 năm 2022.
Các kho dự trữ sản phẩm chưng cất của Mỹ chỉ ở mức 111 triệu thùng vào ngày 1/7, mức thấp nhất so với cùng thời điểm hàng năm kể từ năm 2003, điều đã khiến đẩy giá dầu diesel và các loại nhiên liệu tương tự tăng mạnh trong thời gian qua.
Nhưng xu hướng giảm lượng tồn trữ dường như đã kết thúc sớm hơn hai tháng và lượng tồn trữ bắt đầu nhích nhẹ.
Một số mức tăng là theo mùa. Tồn trữ sản phẩm chưng cất thường tăng vào mùa hè khi các nhà máy lọc dầu tăng cường chế biến thô để đáp ứng nhu cầu tăng cao về xăng từ những người lái xe trong kỳ nghỉ lễ.
Nhưng một số nguyên nhân có thể là do nhu cầu dầu diesel giảm khi các nhà sản xuất và vận tải hàng hóa cố gắng tiết kiệm nhiên liệu ngày càng đắt đỏ bằng cách hợp lý hóa lịch trình sản xuất và dồn tải.
Điều tương tự như vậy đã xảy ra vào thời điểm này vào năm 2008, khi hoạt động sản xuất suy yếu đồng thời với giá dầu thô kỷ lục đã khuyến khích tiết kiệm nhiên liệu tối đa và nhu cầu dầu diesel bắt đầu giảm.
Các hãng vận chuyển hàng hóa Transocean đã bắt đầu cắt giảm lịch trình ra khơi của họ để đối phó với nhu cầu giảm (“Các hãng vận tải viễn dương bỏ chuyến để giảm thiểu nhu cầu”, thông tin từ Gcaptain cho biết).
Và vận tải hàng hóa đường sắt đã giảm hơn 3% trong nửa đầu năm 2022 so với một năm trước, trong đó phân khúc đa phương thức gắn liền nhất với sản xuất giảm 6%, theo Hiệp hội Đường sắt Mỹ.
Dữ liệu tiêu thụ chưng cất ở châu Âu và châu Á ít toàn diện hơn nhiều so với dữ liệu của Mỹ, và cũng không cập nhật bằng.
Nhưng các cuộc khảo sát về sản xuất cho thấy sự giảm tốc thậm chí còn rõ rệt hơn trong hoạt động kinh doanh ở hai khu vực sử dụng động cơ diesel chính khác ngoài Mỹ này – điều có khả năng dẫn đến mức tiêu thụ nhiên liệu giảm ở hai thị trường này.
Tồn trữ sản phẩm chưng cất ở Singapore đã ổn định trong những tuần gần đây, mặc dù vẫn ở mức thấp nhất kể từ năm 2008, sau khi giảm gần như liên tục kể từ cuối năm 2020.
Các kho dự trữ sản phẩm chưng cất đặc biệt thấp trên khắp thế giới đã khiến thị trường rất dễ bị tổn thương bởi những cú sốc tiếp theo từ sức mạnh tiêu thụ bất ngờ, sự gián đoạn sản xuất thêm hoặc các lệnh trừng phạt nghiêm khắc hơn đối với Nga.
Nhưng khi các ngân hàng trung ương lớn gây sức ép với việc tăng lãi suất, nhu cầu sản xuất và vận tải có khả năng giảm, tạo cơ hội cho thị trường xây dựng lượng hàng sản xuất tồn trữ trở lại mức “dễ chịu” hơn.
Thị trường Mỹ và châu Âu
Tại Mỹ, các sản phẩm xăng – chỉ báo cho nhu cầu nhiên liệu – hiện có mức nhu cầu khoảng 8,5 triệu thùng/ngày, hay thấp hơn khoảng 7,6% so với cùng thời điểm một năm trước, dữ liệu của chính phủ cho thấy.
Tắc nghẽn giao thông ở các thành phố lớn của Mỹ hiện thấp hơn mức trước đại dịch.
“Sản lượng của các nhà máy lọc dầu tăng trong suốt tháng 6 để đối phó với tình trạng thiếu cung xăng cao điểm. Đồng thời, mức tiêu thụ xăng dầu giảm xuống dưới mức năm 2021 bắt đầu từ tháng 4”, theo dữ liệu của EIA.
Cái gọi là “321 crack spread”, một chỉ báo về lợi nhuận của ngành lọc dầu, đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn ba tháng, là 37,57 USD/thùng, giảm so với mức cao lịch sử gần 60 USD vào tháng 6 nhưng vẫn cao hơn so với cùng kỳ.
Trong khi đó, giá xăng giao ngay tại New York Harbour đã giảm xuống 3,35 USD vào giữa tháng 7 từ mức 4,43 USD/gallon vào tháng 6, các thương nhân cho biết.
Bob Yawger, giám đốc phụ trách mảng năng lượng kỳ hạn tương của Mizuho, cho biết: “Các nhà lọc dầu đã lo lắng về việc xây dựng kho lưu trữ lớn trong mùa lái xe mùa hè, và tôi sẽ không ngạc nhiên khi thấy một tác động khác đối với tỷ lệ sử dụng ở nhà máy lọc dầu trong những báo cáo sắp tới”.
Tại châu Âu, dữ liệu tắc nghẽn giao thông từ nhóm dữ liệu định vị TomTom cũng cho thấy nhu cầu nhiên liệu đô thị đã bắt đầu giảm.
Người lái xe ở châu Âu bắt đầu giảm đi lại từ cuối tháng 6, góp phần làm giảm nhu cầu dầu.
Lượng tồn trữ trong khu vực cũng tăng phản ánh xu hướng. Dữ liệu của Euroilstock cho thấy các kho dự trữ xăng ở châu Âu hiện tăng 2,4% so với cùng kỳ năm trước.
Biên lợi nhuận từ ngành lọc xăng ở Tây Bắc Âu vào giữa tháng Bảy là khoảng 10 USD/thùng, giảm so với mức kỷ lục 56 USD vào đầu tháng Sáu.
Tuy nhiên, các nhà phân tích của Citi dự kiến tỷ suất lợi nhuận lọc dầu sẽ tăng trở lại vào quý 4 do nhu cầu tăng từ việc châu Âu có nhiều khả năng sẽ chuyển đổi từ sử dụng khí đốt sang dầu và việc giảm xuất khẩu dầu diesel của Nga sau các lệnh trừng phạt của Liên minh châu Âu.
Tham khảo: Refinitiv
Theo Nhịp sống kinh tế
