Theo đánh giá của các chuyên gia, động thái của Nga có thể ảnh hưởng tới quá trình vận chuyển ngũ cốc tới những quốc gia phụ thuộc nhập khẩu, khiến khủng hoảng lương thực toàn cầu thêm trầm trọng và đẩy giá ngũ cốc tăng.
Lúa mì được chuyển lên tàu hàng ở cảng quốc tế Rostov-on-Don, LB Nga ngày 26/7. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo hãng tin Reuters, hai thương nhân Singapore cho biết hàng trăm nghìn tấn lúa mì đã đặt để giao cho châu Phi và Trung Đông đang gặp rủi ro sau khi Nga rút lui khỏi thỏa thuận trên.
Một nhà kinh doanh ngũ cốc ở Singapore chuyên cung cấp lúa mì cho người mua ở châu Á và Trung Đông, cho biết: “Nếu tôi phải thay thế một tàu đến từ Ukraine, thì có những lựa chọn nào? Thực sự không nhiều”.
Giá lúa mì hợp đồng kỳ hạn ở Chicago ngày 31/10 đã tăng hơn 5% và giá ngô tăng hơn 2% do lo ngại về nguồn cung.
Đầu năm nay, giá lúa mì toàn cầu đã tăng lên mức cao nhất mọi thời đại và giá ngô đạt mức cao nhất trong 10 năm do xung đột ở Ukraine. Trước đó, giá đã tăng vì thời tiết bất lợi, gián đoạn nguồn cung vì COVID-19.
Các thương nhân cho biết Australia, nhà cung cấp lúa mì quan trọng cho châu Á, khó có thể bù đắp thiếu hụt nguồn cung vì các vị trí giao hàng đã được đặt trước đến tháng 2/2023.
Cổ phiếu của tập đoàn Australia Graincorp tăng hơn 7%. Công ty này đã thu lợi nhuận gấp 5 lần nhờ nguồn cung khan hiếm.
Không có tàu nào di chuyển qua hành lang ngũ cốc ở Biển Đen vào ngày 31/10. Tuy nhiên, Liên hợp quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Ukraine vẫn thực hiện thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen và đã nhất trí kế hoạch để 16 tàu di chuyển vào ngày 31/10 bất chấp Nga rút khỏi thỏa thuận.
Một nhà kinh doanh ngũ cốc tại Singapore cho biết: “Chúng tôi phải xem tình hình diễn biến như thế nào. Không rõ Ukraine có tiếp tục vận chuyển ngũ cốc hay không và điều gì sẽ xảy ra với hàng xuất khẩu của Nga”.
Các nước châu Á đặt mua lúa mì của Ukraine có cả Indonesia, nhà nhập khẩu ngũ cốc lớn thứ hai thế giới. Gần đây, các nhà máy xay xát của Indonesia đã mua 200.000 tấn lúa mì của Ukraine giao tháng 11 trong các hợp đồng được ký kết trong vài tuần qua.
Tuần trước, một cơ quan chính phủ ở Pakistan đã mua khoảng 385.000 tấn lúa mì trong một cuộc đấu thầu. Số lúa mì này có thể là của Nga và Ukraine.
Một thương nhân khác ở Singapore nói: “Chúng tôi không chắc liệu Nga có tiếp tục xuất khẩu lúa mì hay không, cũng không biết liệu có an toàn cho các tàu chở lúa mì Nga đi từ Biển Đen ngay cả khi hàng xuất khẩu của Ukraine vẫn bị chặn”.
Xuất khẩu ngô của Ukraine sang châu Âu đặt trước cho tháng 11 cũng có khả năng bị ảnh hưởng. Ngô là một vấn đề lớn hơn lúa mì vì Ukraine đang bước vào chính vụ ngô vào tháng 11.
Quyết định của Nga sẽ đẩy giá dầu thực vật thế giới tăng vì ảnh hưởng đến xuất khẩu dầu hướng dương của Ukraine sang các thị trường chính, gồm cả nước nhập khẩu dầu ăn hàng đầu là Ấn Độ.
Giá dầu cọ giao sau của Malaysia cũng tăng hơn 4% vào ngày 31/10.
Theo thỏa thuận ngũ cốc do Liên hợp quốc làm trung gian, một Trung tâm Điều phối chung (JCC) gồm các quan chức Liên hợp quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Ukraine đã nhất trí về việc để các tàu ngũ cốc di chuyển qua cảng ở Biển Đen và kiểm tra các tàu. Hơn 9,5 triệu tấn ngô, lúa mì, các sản phẩm hướng dương, lúa mạch, hạt cải dầu và đậu nành đã được xuất khẩu từ Biển Đen kể từ tháng 7.
Mặc dù giá hàng hóa nông sản toàn cầu đã giảm so với mức cao kỷ lục trong những tháng gần đây, nhưng giá thực phẩm bán lẻ tại địa phương vẫn ở mức cao và hiện còn tiếp tục tăng.
Theo các nhà phân tích, thông thường, mất khoảng hai tháng để giá ngũ cốc giảm khi tới tay người tiêu dùng.
Ngày 29/10, Nga đã ngừng tham gia thỏa thuận trên vô thời hạn sau khi cáo buộc Ukraine tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào hạm đội Biển Đen cả Nga ở Crimea.
Tuy nhiên, điều phối viên Liên hợp quốc về thỏa thuận ngũ cốc, ông Amir Abdulla, nhấn mạnh các tàu chở hàng dân sự không thể trở thành mục tiêu quân sự hoặc bị bắt làm con tin. Ông khẳng định lương thực phải được vận chuyển theo thỏa thuận nói trên.
Trong ngày 31/10, Bộ trưởng Nông nghiệp Pháp Marc Fesneau cho biết nước này đã làm việc theo hướng cho phép Ukraine xuất khẩu lương thực qua các tuyến đường bộ thay vì tuyến Biển Đen.
Báo Tin tức
